भारत र बंगलादेशबीचका साझा नदीहरूको बाढी दुबै देशका जनतालाई दुःख दिने साझा समस्या हो: भारतीय विदेश मन्त्रालय
बङ्गलादेशको पूर्वी क्षेत्रहरूमा हाल भइरहेको बाढीको स्थिति भारतको त्रिपुरा राज्यमा रहेको गुमती नदीको माथिल्लो क्षेत्रमा रहेको डम्बुर बाँध खोलिएको कारणले भएको होइन, भनी भारतको विदेश मन्त्रालयले बिहीबार (२२ अगस्त २०२४) मा स्पष्ट पारेको छ। यो नदी भारत र बङ्गलादेश दुवैमा बग्दछ।

बङ्गलादेशमा हालको स्थितिका सम्बन्धमा व्यक्त गरिएका चिन्ताहरूलाई "तथ्यगत रूपमा असत्य" भन्दै, विदेश मन्त्रालयले डम्बुर बाँध सीमाबाट "निकै टाढा" रहेको तथ्यलाई औंल्याएको छ।

विदेश मन्त्रालयले बताएको छ, "हामीले ध्यानाकर्षण गराउन चाहन्छौं कि गुमती नदीको क्याचमेन्ट क्षेत्र जुन भारत र बङ्गलादेश दुवैमा पर्छ, विगत केही दिनमा यस वर्षकै सबैभन्दा बढी वर्षा भएको छ। बङ्गलादेशमा बाढी मुख्यतया बाँधको तल्लो भागमा रहेका यी ठूला क्याचमेन्ट क्षेत्रहरूको पानीका कारण भएको हो।"

विदेश मन्त्रालयका अनुसार, भारत र बङ्गलादेशका साझा नदीहरूमा बाढी दुवै पक्षका जनतामा पीडा पुर्यामउने साझा समस्या हो, र यसलाई समाधान गर्न निकट आपसी सहयोग आवश्यक छ।

विदेश मन्त्रालयले भनेको छ, "दुवै देशले ५४ वटा साझा सीमा-पार नदीहरू साझा गरिरहेकोले, नदीको पानीमा सहकार्य हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्धको महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो।

 हामी जलस्रोत र नदीको पानी व्यवस्थापनमा रहेका मुद्दाहरू र आपसी चिन्ताहरूलाई द्विपक्षीय परामर्श र प्राविधिक छलफलहरू मार्फत समाधान गर्न प्रतिबद्ध छौं।"

विदेश मन्त्रालयको वक्तव्यमा उल्लिखित प्रमुख बुँदाहरू:

१. डम्बुर बाँध सीमा भन्दा १२० किलोमिटर माथिल्लो भागमा अवस्थित छ। यो एक सानो बाँध हो (करिब ३० मिटर अग्लो), जसले ग्रिडमा पावर उत्पादन गर्छ र जसबाट बङ्गलादेशले पनि त्रिपुराबाट ४० मेगावाट पावर लिन्छ।

२. करिब १२० किलोमिटरको नदी मार्गमा, हामीसँग अमरपुर, सोनामुरा र सोनामुरा २ मा तीनवटा जलस्तर अवलोकन केन्द्रहरू छन्।

३. २१ अगस्तदेखि त्रिपुराको सम्पूर्ण क्षेत्र र बङ्गलादेशको सँगै रहेको जिल्लाहरूमा भारी वर्षा भइरहेको छ। भारी वर्षाको अवस्थामा, स्वचालित रूपमा पानी छोडिएको देखिएको छ।

४. अमरपुर स्टेशन द्विपक्षीय प्रोटोकलको हिस्सा हो जसअन्तर्गत हामीले बङ्गलादेशलाई वास्तविक समयको बाढी डाटा प्रसारण गरिरहेका छौं।

५. बाढी बढिरहेको देखिने डाटा २१ अगस्त २०२४ को १५:०० सम्म बङ्गलादेशलाई आपूर्ति गरिएको थियो।

 १८:०० बजे, बाढीका कारण विद्युत अवरोध भयो जसले सञ्चारमा समस्या ल्यायो। तैपनि, हामीले डाटा आपतकालीन प्रसारणका लागि अन्य उपायहरू मार्फत सञ्चार कायम राख्न प्रयास गरेका छौं।