सभी परियोजनाहरू नेपालका स्थानीय निकायहरूसँग सहकार्यमा कार्यान्वयन गरिनेछ, ताकि क्षेत्रीय आवश्यकताहरू र प्राथमिकतासँग मिल्न सकोस्।
भारतले नेपालमा १२ उच्च प्रभाव सामुदायिक विकास परियोजनाहरूको निर्माणका लागि नेपाली रुपैयाँ ४७.४ करोड (भारतीय रुपैयाँ ४७४ मिलियन) को प्रतिबद्धता जनाएको छ, जुन शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, खाने पानी र संस्कृति जस्ता क्षेत्रहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दै छ। यी परियोजनाहरूको लागि सम्झौतापत्र २०२४ सालको सेप्टेम्बर २७ तारिखमा काठमाडौँमा भारतीय दूतावास र नेपालका संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले हस्ताक्षर गरेका छन्।
यो पहल भारतको नेपालका तल्लो तह विकासको लागि लामो समयदेखि भइरहेको समर्थनको हिस्सा हो, जुन विभिन्न नेपाली समुदायहरूमा आवश्यक पूर्वाधार र सेवाहरू सुधार्नको लागि अनुदान सहायता सम्झौताअन्तर्गत आउँछ। यी १२ परियोजनाहरू, नेपालका विभिन्न जिल्ला भरि फैलिएका छन्, सामुदायिक विकासका प्रमुख क्षेत्रहरूलाई लक्ष्यित गर्छन्।
यी परियोजनाहरूमा, सोलुखुम्बुमा बेसपु-हुलु पानी आपूर्ति परियोजना छ, जसले बासिन्दाहरूका लागि स्वच्छ खाने पानीको पहुँच सुधार्नको लागि काम गर्नेछ, जुन क्षेत्रको प्रमुख आवश्यकता हो। साथै, बाजुरामा खाद्य उत्पादन संग्रह र वितरणको लागि कृषि प्रवर्द्धन केन्द्रले किसानहरूलाई कृषि उत्पादनहरूलाई थप प्रभावकारी तरिकाले भण्डारण र वितरण गर्न सहयोग गर्नेछ, जसले खाद्य सुरक्षा सुधार्ने र भण्डारण पछिका क्षतिहरूलाई कम गर्नेछ। धादिङमा नयाँ स्वास्थ्य चौकी र जन्म केन्द्रले, विशेषगरी मातृ र बाल स्वास्थ्यका लागि आवश्यक स्वास्थ्य सेवाहरू प्रदान गर्नेछ। थप रूपमा, दाङको राप्ती आँखा अस्पतालका लागि अपरेशन थियेटर भवनले अस्पतालको क्षमतामा वृद्धि गर्नेछ, जसले आँखाको रोगहरूको उपचारका लागि राम्रो शल्यक्रियाका सुविधाहरू प्रदान गर्नेछ, जुन क्षेत्रमा एक महत्वपूर्ण स्वास्थ्य मुद्दा हो।
यी सबै परियोजनाहरू स्थानीय आवश्यकतासँग मेल खाने सुनिश्चित गर्न नेपालका स्थानीय अधिकारीहरूसँग सहकार्यमा लागू गरिनेछन्। भारतले दशकोंदेखि नेपालको विकास प्रयासहरूमा महत्वपूर्ण भागीदारको रूपमा रहँदै आएको छ, र यो नेपाली रुपैयाँ ४७.४ करोडको हालको प्रतिवद्धता बलियो द्विपक्षीय सहयोगको परम्परा निरन्तरता हो। २००३ देखि, भारतले नेपालमा ५६३ भन्दा बढी उच्च प्रभाव सामुदायिक विकास परियोजनाहरूलाई समर्थन गरेको छ, जसमा १२ परियोजनाहरूका लागि सम्झौतापत्र हस्ताक्षर गरिएको छ, र तीमध्ये ४९० परियोजनाहरू पूरा भइसकेका छन्। बाँकी परियोजनाहरू विभिन्न कार्यान्वयन चरणमा छन्।
यी विकास परियोजनाहरूले विद्यालय, अस्पताल, खाने पानीका प्रणालीहरू, र सांस्कृतिक संरक्षण पहलकदमीहरू जस्ता व्यापक पूर्वाधार र सेवाहरू प्रदान गरिरहेका छन्, नेपालका धेरै ग्रामीण र शहरी क्षेत्रहरूमा।
काठमाडौँमा भारतीय दूतावासले भनेको छ, “नजिकका छिमेकीको रूपमा, भारत र नेपालले बहु-क्षेत्रीय र व्यापक सहयोग साझा गर्छन्। उच्च प्रभाव सामुदायिक विकास परियोजनाहरूको कार्यान्वयनले नेपाली जनताको उत्थानका लागि नेपाल सरकारको प्रयासलाई बलियो बनाउन भारत सरकारको निरन्तर समर्थनलाई प्रतिबिम्बित गर्छ, प्राथमिक क्षेत्रहरूमा पूर्वाधारको सुदृढीकरण गरेर।”
यो पहल भारतको नेपालका तल्लो तह विकासको लागि लामो समयदेखि भइरहेको समर्थनको हिस्सा हो, जुन विभिन्न नेपाली समुदायहरूमा आवश्यक पूर्वाधार र सेवाहरू सुधार्नको लागि अनुदान सहायता सम्झौताअन्तर्गत आउँछ। यी १२ परियोजनाहरू, नेपालका विभिन्न जिल्ला भरि फैलिएका छन्, सामुदायिक विकासका प्रमुख क्षेत्रहरूलाई लक्ष्यित गर्छन्।
यी परियोजनाहरूमा, सोलुखुम्बुमा बेसपु-हुलु पानी आपूर्ति परियोजना छ, जसले बासिन्दाहरूका लागि स्वच्छ खाने पानीको पहुँच सुधार्नको लागि काम गर्नेछ, जुन क्षेत्रको प्रमुख आवश्यकता हो। साथै, बाजुरामा खाद्य उत्पादन संग्रह र वितरणको लागि कृषि प्रवर्द्धन केन्द्रले किसानहरूलाई कृषि उत्पादनहरूलाई थप प्रभावकारी तरिकाले भण्डारण र वितरण गर्न सहयोग गर्नेछ, जसले खाद्य सुरक्षा सुधार्ने र भण्डारण पछिका क्षतिहरूलाई कम गर्नेछ। धादिङमा नयाँ स्वास्थ्य चौकी र जन्म केन्द्रले, विशेषगरी मातृ र बाल स्वास्थ्यका लागि आवश्यक स्वास्थ्य सेवाहरू प्रदान गर्नेछ। थप रूपमा, दाङको राप्ती आँखा अस्पतालका लागि अपरेशन थियेटर भवनले अस्पतालको क्षमतामा वृद्धि गर्नेछ, जसले आँखाको रोगहरूको उपचारका लागि राम्रो शल्यक्रियाका सुविधाहरू प्रदान गर्नेछ, जुन क्षेत्रमा एक महत्वपूर्ण स्वास्थ्य मुद्दा हो।
यी सबै परियोजनाहरू स्थानीय आवश्यकतासँग मेल खाने सुनिश्चित गर्न नेपालका स्थानीय अधिकारीहरूसँग सहकार्यमा लागू गरिनेछन्। भारतले दशकोंदेखि नेपालको विकास प्रयासहरूमा महत्वपूर्ण भागीदारको रूपमा रहँदै आएको छ, र यो नेपाली रुपैयाँ ४७.४ करोडको हालको प्रतिवद्धता बलियो द्विपक्षीय सहयोगको परम्परा निरन्तरता हो। २००३ देखि, भारतले नेपालमा ५६३ भन्दा बढी उच्च प्रभाव सामुदायिक विकास परियोजनाहरूलाई समर्थन गरेको छ, जसमा १२ परियोजनाहरूका लागि सम्झौतापत्र हस्ताक्षर गरिएको छ, र तीमध्ये ४९० परियोजनाहरू पूरा भइसकेका छन्। बाँकी परियोजनाहरू विभिन्न कार्यान्वयन चरणमा छन्।
यी विकास परियोजनाहरूले विद्यालय, अस्पताल, खाने पानीका प्रणालीहरू, र सांस्कृतिक संरक्षण पहलकदमीहरू जस्ता व्यापक पूर्वाधार र सेवाहरू प्रदान गरिरहेका छन्, नेपालका धेरै ग्रामीण र शहरी क्षेत्रहरूमा।
काठमाडौँमा भारतीय दूतावासले भनेको छ, “नजिकका छिमेकीको रूपमा, भारत र नेपालले बहु-क्षेत्रीय र व्यापक सहयोग साझा गर्छन्। उच्च प्रभाव सामुदायिक विकास परियोजनाहरूको कार्यान्वयनले नेपाली जनताको उत्थानका लागि नेपाल सरकारको प्रयासलाई बलियो बनाउन भारत सरकारको निरन्तर समर्थनलाई प्रतिबिम्बित गर्छ, प्राथमिक क्षेत्रहरूमा पूर्वाधारको सुदृढीकरण गरेर।”